Trwające obecnie prace nad Dyrektywą o prawie autorskim na jednolitym rynku cyfrowym, a w szczególności na kwestię rozwiązań dotyczących sposobów korzystania z treści przez serwisy internetowe (art. 13 proponowanej Dyrektywy) stanowi zagrożenie dla otwartego internetu. Propozycja Komisji Europejskiej w praktyce doprowadzi do obowiązku monitorowania przez platformy internetowe wszystkich treści zamieszczanych przez użytkowników i filtrowania tych treści pod kątem naruszeń prawa autorskiego. Naszym zdaniem rozwiązanie to grozi wprowadzeniem cenzury treści online, co wpłynie negatywnie zarówno na twórców, jak i uczestników kultury.
W tej sprawie wystosowaliśmy z innymi organizacjami list do prof. Piotra Glińskiego, apelując by Rząd Polski zajął zdecydowane stanowisko przeciw zaproponowanym przez Komisję rozwiązaniom.
Stanowisko wsparły następujące organizacje:
- Fundacja Centrum Cyfrowe
- Fundacja Nowoczesna Polska
- Fundacja ePaństwo
- Fundacja Panoptykon
- Helińska Fundacja Praw Człowiekia
- Stowarzyszenie Wikimedia Polska
- Greenpeace Polska
- Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”
- Startup Poland
- Fundacja Culture Shock
- Stowarzyszenie EBIB
- Stowarzyszenie Bibliosfera.org
- Fundacja Szkoła z Klasą
- Fundacja Pole dialogu
- Koalicja Otwartej Edukacji KOED
- Fundacja Naukowa Przyjaciół Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego „Klio”
- Creative Commons Polska
Dlaczego ta kwestia jest ważna? Proponowane zapisy Dyrektywy, w obecnym kształcie, oznaczają w szczególności:
- przyznanie dużym platformom internetowym jeszcze większej roli w kontrolowaniu przepływów treści w internecie. Platformy te sprawują coraz większą kontrolę nad zasobami internetowymi przy ograniczonym wpływie polskiego państwa i obywateli;
- wymuszenie na wszystkich portalach internetowych aktywnego monitorowania treści udostępnianych przez swoich użytkowników, co sprzyja rosnącej kontroli, a nawet cenzurze obiegów treści;
- naruszenie swobody wypowiedzi, zagwarantowanej w Konstytucji RP, przez wymóg filtrowania treści zamieszczanych przez użytkowników za pomocą specjalnego oprogramowania;
- artykuł 13 w obecnej formie jest źródłem takiej niepewności prawnej, że serwisy internetowe chcące utrzymać się w branży nie będą miały innego wyjścia niż monitorowanie, filtrowanie i blokowanie komunikacji pomiędzy użytkownikami internetu;
- dodatkowe obciążenia finansowe i infrastrukturalne, dotkliwe szczególnie dla małych i średnich podmiotów – co może doprowadzić do ograniczenia konkurencyjności i dalszej monopolizacji rynków online;
- niepewność prawną wynikającą z pozostawienia szczegółowych rozwiązań w gestii samoregulacji podmiotów pośredniczących w obiegach treści. Takie rozwiązanie nie pomoże w harmonizacji prawa i tworzeniu spójnych ram dla Jednolitego Rynku Cyfrowego.